[Xenios]

Φιλοσοφία και πολιτική πάνε μαζί;

Έχω έναν παλιό φίλο από την βάση, που όποτε ανοίγουμε μαζί αυτό το θέμα τρώμε τα … μουστάκια μας.

Ο φίλος ισχυρίζεται ότι οι Κυνικοί φιλόσοφοι και πιο συγκεκριμένα ο Διογένης ήταν οι αναρχικοί επαναστάτες της εποχής τους και σε αντίθεση με τους άλλους, Πλάτωνα Αριστοτέλη κλπ, είχαν σαν βασικές αρχές την αντικρατική τους αντίληψη.

Φυσικά οι βασικές αρχές των Κυνικών ήταν :

Τα γενικά γνωρίσματα της κυνικής φιλοσοφίας είναι

1) Η καταφρόνηση της πολιτιστικής προόδου.
2) Ο κοσμοπολιτισμός.
3) Η ιδέα της κοινοκτημοσύνης των αγαθών.
4) Η κατάργηση του οικογενειακού βίου.
5) Ο ασκητισμός και η απάθεια.
6) Η αυστηρή ηθικολογία.

Ο φίλος μου και άλλοι κρατάνε μερικά γνωρίσματα όπως η κοινοκτημοσύνη, μέσα από τον όρο κοσμοπολιτισμός, ισχυρίζεται ότι προάγει τον Διεθνισμό αλλά κουβέντα δεν κάνουν για τις άλλες ιδιότητες..

Εγώ γενικά αντιτίθεμαι στην καπηλεία μιας ολόκληρης φιλοσοφίας, που μαζί με τις άλλες εξύψωναν την ανθρώπινη υπόσταση και φυσικά με άλλη σκοπιά στόχος ήταν ο άνθρωπος.

Η πλατωνική φιλοσοφία, για παράδειγμα, είναι ιδεοκρατική. Εισάγει δηλ. τη θεωρία των ιδεών, οι οποίες κατά τον Πλάτωνα είναι οι γενικοί και αιώνιοι τύποι των πραγμάτων, οι ουσίες που γίνονται αντιληπτές μόνο με το λογικό και όχι με την αίσθηση. Τα αισθητά τα θεωρεί είδωλα των ιδεών. Έτσι ο Πλάτωνας αναγνωρίζει δύο κόσμους, τον αισθητό, ο οποίος διαρκώς μεταβάλλεται και βρίσκεται σε ασταμάτητη ροή, κατά τον Ηράκλειτο, και το νοητό κόσμο, τον αναλλοίωτο, δηλ. τις ιδέες, οι οποίες υπάρχουν σε τόπο επουράνιο. Αυτές είναι τα αρχέτυπα αυτού του ορατού κόσμου, τα αιώνια πρότυπα και παραδείγματα.

Στην ψυχή διακρίνει τρία μέρη, το λογιστικό, το θυμοειδές και το επιθυμητικό. Γι' αυτό και αναγνωρίζει τρεις αρετές, τη σοφία, την ανδρεία και τη σωφροσύνη, η καθεμία από τις οποίες αντιστοιχεί και σε ένα από τα τρία μέρη της ψυχής. Τις τρεις αυτές αρετές της ψυχής τις παραλληλίζει με τις τρεις χορδές της λύρας, την υπάτη, τη μέση και τη νήτη. Αλλά οι τρεις αυτές αρετές πρέπει να αναπτύσσονται αρμονικά, ώστε το λογιστικό ως θείο να κυβερνά, το θυμοειδές να υπακούει σ' αυτό ως βοηθός, και τα δύο μαζί να διευθύνουν το επιθυμητικό, για να μην επιχειρεί να άρχει αυτό, αφού είναι το πιο άπληστο και το κατώτερο μέρος της ψυχής. Από την αρμονική ανάπτυξη των τριών αρετών αποτελείται η δικαιοσύνη, η οποία είναι αρμονία των τριών άλλων αρετών.

Επειδή και η πόλη αποτελεί μία αντανάκλαση του ανθρώπου, διακρίνει και σ' αυτήν τρία γένη: το βουλευτικό, το πολεμικό και το χρηματικό, τα οποία αντιστοιχούν προς τα τρία μέρη της ψυχής. Όπως στον άνθρωπο, έτσι και στην πόλη πρέπει να υπάρχει η δικαιοσύνη, δηλ. η αρμονία, που πετυχαίνεται, όταν και στην πόλη το καθένα από τα γένη εκτελεί το δικό του έργο και δεν επιδιώκει τα ξένα.

Εγώ δεν μπορώ να βάλω σημερινά ταμπελάκια στον Πλάτωνα στον Αριστοτέλη και στον Διογένη, δεν μπορώ δηλαδή να κατηγορήσω τον έναν για συντηρητικό και τον άλλο για προοδευτικό.