Ελληνική ιδιαιτερότητα κατά Κ. Καστοριάδη

[Xenios]

Περιττεύουν τα πολλά λόγια για τον Κορνήλιο Καστοριάδη. Επί του παρόντος, θα παραπέμψουμε στο βιβλίο «Η ελληνική Ιδιαιτερότητα» (εκδ. Κριτική). Περιλαμβάνει σεμινάρια του 1982-83 στα οποία κάλυψε τον ελληνικό κόσμο, από τον Ομηρο έως τον Ηράκλειτο. Την ελληνική έκδοση του βιβλίου επιμελήθηκε η σύζυγός του, η Ζωή Καστοριάδη, με την οποία η «Κ» είχε μια σύντομη συνομιλία. Στο εισαγωγικό της σημειώνει: «...για τους συνήθεις αναγνώστες το ανά χείρας κείμενο αποτελεί μαρτυρία ενός Καστοριάδη άγνωστου μέχρι τώρα... ». Υπάρχει ένας «άγνωστος» Καστοριάδης σήμερα; «Θα έλεγα ότι το έργο κάθε σημαντικού συγγραφέα, φιλόσοφου, λογοτέχνη ή ποιητή είναι διαρκώς “προς ανακάλυψη”, δεν υπάρχει τελειωτική και εξαντλητική ανάγνωση. Κάθε ανάγνωση φέρνει στο φως καινούριες πτυχές. Το έργο του Καστοριάδη ασχολείται με πολλά πεδία της γνώσης: φιλοσοφία, οικονομία, ψυχανάλυση, πολιτική θεωρία. Η ανακάλυψη του έργου του είναι αποτέλεσμα μίας διαρκούς προσπάθειας εμβάθυνσης σ’ αυτό και διαπιστώνω ότι καταβάλλεται όλο και περισσότερο αυτή η προσπάθεια». Η συζήτηση στρέφεται στην πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και στην κριτική του Καστοριάδη. «Ο Καστοριάδης είχε ασκήσει κριτική στα καθεστώτα του υπαρκτού σοσιαλισμού από το 1949. Θεωρούσε τον Μαρξ σημαντικό σύγχρονο φιλόσοφο. Αφιέρωσε στην κριτική και στην αναίρεση της μαρξιστικής θεωρίας σχεδόν όλο το πρώτο μέρος του βιβλίου του “Η φαντασιακή θέσπιση της κοινωνίας”. Πρόκειται για κείμενο που γράφτηκε κατά τη δεκαετία του ’60.

Σε αντιδιαστολή, η μόνιμη αναζήτηση μορφών κοινωνίας δικαίου τον οδήγησε στην αρχαία Ελλάδα, στην αθηναϊκή δημοκρατία, στην οποία και αφιέρωσε 3 χρόνια διδασκαλίας στην Ανωτάτη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών του Παρισιού. Ανέλυσε τους θεσμούς της μέσα από κείμενα φιλοσόφων, ιστορικών αλλά και ποιητών. Στην “ελληνική Ιδιαιτερότητα” δίνει ανάγλυφα τα χαρακτηριστικά της ελληνικής δημιουργίας βασιζόμενος σε κείμενα που ξεκινάνε από τον Ομηρο και φθάνουν μέχρι τον Ηράκλειτο».

Και ο άνθρωπος Καστοριάδης; «Δεν θα έλεγα ότι στην καθημερινή του ζωή διέφερε πολύ από τους άλλους ανθρώπους. Ισως κατά την προσήλωσή του στην ολοκλήρωση του έργου του, αν και γνώριζε ότι θα έμενε ημιτελές.

Μία από τις βασικές του θέσεις ήταν ότι μία και μόνη είναι η βεβαιότητά μας: ο θάνατος και επισήμαινε ότι στα ελληνικά η λέξη θνητός ισοδυναμεί με τη λέξη άνθρωπος. Υποστήριζε δε ότι ένας από τους λόγους της ελληνικής δημιουργίας ήταν η έλλειψη παρηγοριάς για κάποια άλλη μετά θάνατον ζωή που ωθούσε τους πολίτες να πραγματοποιήσουν ό,τι είχαν κατά νου σ’ αυτόν τον κόσμο».

Καθημερινη

[tertios]

Στελιο, σε ευχαριστω για την δημιουργία αυτου του thread διοτι έχω ασχοληθεί πολύ στοπαρελθόν με τον φιλόσοφο Κορνηλιο Καστοριάδη. Μάλιστα ειχα κανει και μια διαλεξη σε ένα φιλοσοφικό εργαστηρι για το θεμα της Ιδιαιτερότητας του Ελληνα......κάτι που σε ελαφρια μορφή παρουσίασα στο θεμα η Νεοεεληνικη ταυτότητα...αλλά σκιστηκε γρηγορα.

Πάντως ανηκει στην ομάδα Φιλοσοφία και οχι Ιστορία, αν μου επιτρέπεις. Και αν ανοίξεις θέμα Φιλοσοφία.....αναβαθμίζομαι σαν Modi.

[Xenios]

Αρχική Δημοσίευση από tertios Πάντως ανηκει στην ομάδα Φιλοσοφία και οχι Ιστορία, αν μου επιτρέπεις. Και αν ανοίξεις θέμα Φιλοσοφία.....αναβαθμίζομαι σαν Modi.

Σωστά, το διόρθωσα.