Διακόσια χρόνια μετά τη γέννηση του Δαρβίνου

[Xenios]

Διακόσια χρόνια μετά τη γέννηση του Δαρβίνου, εύλογα αναρωτιέται κανείς πώς ο Βρετανός φυσιοδίφης βρέθηκε τόσο μπροστά από την εποχή του –αλλά και γιατί οι μεταγενέστεροί του καθυστέρησαν τόσο πολύ να κατανοήσουν τις αλάνθαστες απαντήσεις που είχε δώσει ο πατέρας της εξέλιξης σε όλο το φάσμα της βιολογίας.

Η αλήθεια είναι ότι κατείχε τη βιολογική επιστήμη εις βάθος, πολύ περισσότερο από τους σύγχρονούς του αλλά και από πολλούς μεταγενέστερούς του: Μετά από διεξοδική σκέψη και μελέτη κατόρθωσε να αντιληφθεί το μηχανισμό της εξέλιξης των ειδών χωρίς να έχει πρόσβαση σε κανένα από τα σύγχρονα επιστημονικά μέσα.

Παραδειγματικά μεθοδικός επιστήμονας, ο Δαρβίνος επιμελήθηκε την παραμικρή λεπτομέρεια της θεωρίας του προτού δημοσιεύσει, 20 χρόνια αργότερα, το βιβλίο του με τίτλο «Η προέλευση των ειδών» (1859) και, 12 χρόνια μετά, το βιβλίο του «Οι απόγονοι του ανθρώπου» με το οποίο εξήγησε την εφαρμογή της εξελικτικής θεωρίας στον άνθρωπο.

Γνωστός για τις πνευματικές του αρετές, αντί να αγνοήσει τις ενστάσεις για το έργο του, εκείνος τις μελέτησε προσεκτικά μέχρις ότου να οδηγηθεί στις λύσεις. Τα καλλωπιστικά στοιχεία των αρσενικών, όπως η ουρά του παγωνιού, ήταν κάτι που ο Βρετανός επιστήμονας δυσκολεύτηκε πολύ να εξηγήσει με βάση τη φυσική επιλογή, καθώς μοιάζουν να δυσχεραίνουν μάλλον παρά να διευκολύνουν τον αγώνα των ειδών για επιβίωση.

Η ενασχόλησή του με το εν λόγω πρόβλημα, όμως, οδήγησε στη γέννηση της ιδέας της σεξουαλικής επιλογής, σύμφωνα με την οποία τα θηλυκά επιλέγουν να ζευγαρώσουν με τα αρσενικά που διαθέτουν την πλέον εντυπωσιακή εξωτερική εμφάνιση.

Η θεωρία του Δαρβίνου για την εξέλιξη δεν χαρακτηρίζεται μόνο από βάθος αλλά και από εύρος, καθώς ασχολήθηκε παράλληλα με την αναπαραγωγή των ζώων, τη γεωγραφική κατανομή, την ανατομία και τα φυτά.

Υπό το πρίσμα του 2009, οι κεντρικές ιδέες του Δαρβίνου ήταν στο μεγαλύτερο βαθμό σωστές. Ασφαλώς δεν ήταν σωστά όλα όσα είπε. Μη γνωρίζοντας τις τεκτονικές πλάκες, για παράδειγμα, οι παρατηρήσεις του Δαρβίνου για τη γεωγραφική κατανομή των ειδών δεν ήταν ιδιαίτερα εύστοχη. Επίσης, η θεωρία της κληρονομικότητας που διατύπωσε εν αγνοία του DNA είναι ελλιπής.

Ωστόσο, οι κεντρικές ιδέες του για τη φυσική και τη σεξουαλική επιλογή είναι απολύτως σωστές.

Οι βιολόγοι του 19ου αιώνα αποδέχτηκαν την εξέλιξη κυρίως επειδή υπαινισσόταν πρόοδο. Δυσκολεύονταν, ωστόσο, να παραδεχθούν ότι κάτι τόσο «ανούσιο» όπως η φυσική επιλογή θα μπορούσε να αποτελεί την κινητήρια δύναμη της εξέλιξης. Το σύγγραμμά του «Η προέλευση των Ειδών» αγνοήθηκε πλήρως από τους σύγχρονούς του και έμεινε «στα αζήτητα» μέχρι τη δεκαετία του 1930.

Η ανάγκη να διακρίνουν στην εξέλιξη ένα σκοπό και η αμφιβολία τους για την εφαρμογή της στον άνθρωπο, ήταν οι δύο βασικοί -μη επιστημονικοί- λόγοι για τους οποίους οι επιστήμονες για πολλά χρόνια αντιστέκονταν σθεναρά στη θεωρία του Δαρβίνου.

Σε επίπεδο ομαδικής επιλογής, ίσως είναι στη φύση του ανθρώπου να πιστεύει ότι είναι μοναδικός και να μην αρέσκεται στην ιδέα ότι είναι μέλος μιας ομάδας. Ο Δαρβίνος, όμως, είχε την αντικειμενικότητα να βάλει στην άκρη τα κριτήρια συναισθηματικής φόρτισης με αποτέλεσμα να οδηγηθεί, μετά από πολυετή σύνθεση, στην ουσία των παράξενων διεργασιών που συνεπάγεται ο εξελικτικός μηχανισμός.

Πηγή: Reuters

Τα μαθήματα που δεν μάθαμε από το Δαρβίνο

Μπορεί στις επιμέρους λεπτομέρειες των θεωριών του Δαρβίνου οι επιστήμονες να βρίσκουν αφορμές για διαφωνία για άλλα 200 χρόνια, η γενική εικόνα όμως δεν αλλάζει.

Και η γενική εικόνα είναι ότι όλες οι μορφές ζωής, συμπεριλαμβανόμενου και του ανθρώπου, συνδέονται με έναν κοινό πρόγονο, σημειώνει ο Guardian.

Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα στη Βρετανία όμως αποκαλύπτει ότι μόνο οι μισοί Βρετανοί αποδέχονται τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου ως σωστή ή σωστή «κατά πάσα πιθανότητα». Η εικόνα αυτή, όμως, έρχεται σε αντίθεση ακόμη και με τους σύγχρονους του πατέρα της βιολογίας, οι οποίοι είχαν κάθε λόγο να σκανδαλιστούν με τα πορίσματα των ερευνών του.

Ωστόσο, την είδηση του θανάτου του διαδέχθηκαν διθυραμβικά πρωτοσέλιδα στις βρετανικές εφημερίδες για την προσφορά του στην επιστήμη. Η Daily Telegraph τον αποκάλεσε τον «μεγαλύτερο φυσιογνώστη της εποχής μας, ίσως και όλων των εποχών». Η Morning Post αναφέρθηκε στον «πρώτο βιολόγο της εποχής του», ενώ σύμφωνα με την εφημερίδα Manchester Guardian «ελάχιστοι μεγάλοι στοχαστές έζησαν για να τις βασικές αρχές της θεωρίας τους να αποδεικνύονται περίτρανα». Η St James's Gazette προέβλεπε ότι μια μέρα, τα Αγγλόπουλα θα διδάσκονται ότι πρέπει να τιμούν το Δαρβίνο ως τον «σπουδαιότερο Άγγλο μετά τον Νεύτωνα».

Αναμφίβολα οι αρθογράφοι γνώριζαν τη Βίβλο και μάλιστα απευθύνονταν σε αναγνώστες που είχαν μεγαλώσει σε κοινωνία ευσεβών πιστών. Πολλοί από αυτούς θυμούνταν το κύμα αντιδράσεων που είχε εγείρει η δημοσίευση του βιβλίου του Δαρβίνου «Η προέλευση των ειδών» το 1859, σύμφωνα με το οποίο όλα τα είδη έχουν κοινούς προγόνους και η εξέλιξή τους οφείλεται στην αρχή της φυσικής επιλογής.

Επιπλέον, τα ευρήματα της βιοχημείας σχετικά με τη γενετική κληρονομιά, και κατ’ επέκταση την τυχαία γενετική μετάλλαξη, με την πασίγνωστη διπλή έλικα του DNA, χρονολογείται μόλις από το 1953. Αυτό σημαίνει ότι όσοι έσπευσαν εκείνο το πρωινό της 24ης Απριλίου 1882 να διακηρύξουν πόσο σπουδαία ήταν η προσφορά του Δαρβίνου δεν είχαν στη διάθεσή τους παρά ελάχιστα στοιχεία σχετικά με την εξέλιξη –πολύ λιγότερα από αυτά που υπάρχουν σήμερα.

Σε μια δημοκρατία οι πολίτες οφείλουν να σέβονται ο ένας τις πεποιθήσεις του άλλου και όλοι έχουν το δικαίωμα να διατυπώνουν τις απόψεις τους. Σε μια δημοκρατία, όμως, οι εφημερίδες οφείλουν να υποστηρίζουν την αλήθεια, υποστηρίζει ο Guardian. Και η αλήθεια είναι ότι οι ισχυρισμοί του Δαρβίνου έχουν τεκμηριωθεί πλήρως μέσω των ανακαλύψεων στη βιολογία, τη γεωλογία, την ιατρική και τη διαστημική τα τελευταία 150 χρόνια.

Το πικρό μάθημα που μας δίνει η 200ή επέτειος από τη γέννηση του Δαρβίνου είναι ότι οι σύγχρονοί του τον είχαν καταλάβει πολύ καλύτερα από πολλούς σημερινούς Βρετανούς, καταλήγει η εφημερίδα.

Πηγή : Ναυτεμπορική

[Naias]

Ο Δαρβίνος ήταν «λίγο αυτιστικός» και «εμπνευσμένος από το βουδισμό»


Διακόσια χρόνια μετά τη γέννηση του Δαρβίνου, η ιστορική προσωπικότητα συνεχίζει να εμπνέει θεωρίες: Ένας κορυφαίος ψυχίατρος προτείνει τώρα την ιδέα ότι ο Δαρβίνος ήταν αυτιστικός, ενώ ένας άλλος ψυχολόγος αναγνωρίζει στο έργο του επιρροές από το Βουδισμό.

Ο καθηγητής Ψυχιατρικής Μάικλ Φιτζέραλντ του Κολεγίου Τρίνιτι του Δουβλίνου ανακοίνωσε στο ετήσιο συνέδριο του Βασιλικού Κολεγίου Ψυχιάτρων ότι ο Δαρβίνος πιθανότατα έπασχε από το σύνδρομο του Ασπεργκερ, μια αυτιστική διαταραχή που σχετίζεται με τη δημιουργικότητα και την πρωτοτυπία.

Πολλοί από τους πάσχοντες αναπτύσσουν πάθος για τις λεπτομέρειες, στις οποίες εστιάζουν την προσοχή τους για ώρες, ενώ παράλληλα συναντούν δυσκολίες στις κοινωνικές σχέσεις. Ο Δαρβίνος φαίνεται πως όντως εκδήλωνε και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά.

Ανάλογες υποθέσεις έχουν διατυπωθεί και για τον Αϊνστάιν.

Σύμφωνα με τον Φιτζέραλντ, αναφέρει η Daily Telegraph, το σύνδρομο του Ασπεργκερ έδωσε στο Δαρβίνο την ικανότητα να υπερ-εστιάζει την προσοχή του, να έχει υπερβολική επιμονή και υπομονή, να παρατηρεί τρομερές λεπτομέρειες που οι περισσότεροι άνθρωποι προσπερνούν, να εμφανίζει υπερενεργητικότητα και αφοσίωση στο έργο του και, παράλληλα, να διαθέτει ανεξαρτησία πνεύματος.

Ο Δαρβίνος ήταν μοναχικό παιδί -όπως τα περισσότερα παιδιά με σύνδρομο Ασπεργκερ- και στην ενήλικη ζωή του διατήρησε μια συναισθηματική ανωριμότητα και έναν φόβο να ανοιχτεί στους άλλους. Απέφευγε τις παρέες, έκανε μεγάλες μοναχικές βόλτες (κάθε μέρα στην ίδια ακριβώς διαδρομή), έγραφε -σχεδόν ψυχαναγκαστικά- άπειρες επιστολές και ήταν μανιώδης συλλέκτης.

Σύμφωνα με τον ψυχίατρο, ο Δαρβίνος είχε επίσης εξαιρετική οπτική φαντασία.

Επιρροή από το Θιβέτ;

Ένας άλλος ψυχολόγος, ο Πολ Έκμαν, αναγνωρισμένη αυθεντία στην ανάλυση των συναισθημάτων και των ανθρώπινων εκφράσεων, δήλωσε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Προώθηση της Επιστήμης ότι η ηθική φιλοσοφία του Δαρβίνου πιθανότατα είχε εμπνευστεί από τα κείμενα του θιβετιανού βουδισμού.

Όπως είπε, υπάρχουν τρομερές ομοιότητες ανάμεσα στις διδασκαλίες του θιβετιανού βουδισμού και τις απόψεις του Δαρβίνου για τη συμπόνια, τον αλτρουισμό και την ηθική.

Ο Δαρβίνος πίστευε ότι η συμπόνια προς τα άλλα όντα -κεντρική διδασκαλία στο βουδισμό- είναι η υψηλότερη ηθική αξία, κάτι που τον έκανε να απεχθάνεται την εκμετάλλευση των σκλάβων.

Σύμφωνα με τον Έκμαν, το λιγότερο γνωστό βιβλίο του Δαρβίνου Η Έκφραση του Συναισθήματος στον Ανθρωπο και τα Ζώα συμφωνεί απόλυτα με τις βουδιστικές θέσεις, και μάλιστα κάνει χρήση των ίδιων σχεδόν εκφράσεων.

Όπως αναφέρουν οι Times και ο Independent, o Έκμαν δεν απέκλεισε να πρόκειται για σύμπτωση, θεωρεί όμως πιθανότερο ο Δαρβίνος να γνώριζε αρκετά για το θιβετιανό βουδισμό: Ο στενός του φίλος Τζόζεφ Χούκερ είχε ταξιδέψει στο Θιβέτ το 1847 για επιστημονικές παρατηρήσεις στην τοπική χλωρίδα, ενώ και η γυναίκα του Δαρβίνου Έμμα είχε αποδεδειγμένα γοητευτεί από το βουδισμό, σε σημείο που φώναζε τον ασυνήθιστα ήρεμο εγγονό της «μεγάλο λάμα».

Ο σημερινός Δαλάι Λάμα, αναφέρει ο Έκμαν που δηλώνει και προσωπικός του φίλος, εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από τις σχεδόν απόλυτα ταυτόσημες λεκτικές διατυπώσεις μεταξύ της θρησκείας του και των ιδεών του Δαρβίνου, που δήλωσε αμέσως: «Τώρα μπορώ να αποκαλέσω τον εαυτό μου δαρβινιστή!».


(Πηγή: www.in.gr)

[Diamond]

Τελικά ο Δαλάι Λάμα είναι Δαρβινιστής ή ο Δαρβίνος ολίγον τι αυτιστικός Βουδιστής που τον χτυπούσε ο πατέρας του ενώ ο ίδιος ήταν ερωτευμένος με τη μητέρα του;

Λογικό είναι βέβαια ο κάθε ένας να προσπαθεί να εξηγήσει τα πράγματα από τη δική του σκοπιά, κάτι που έχουν κατά κόρον οι ψυχολόγοι...

Από τη σκοπιά ενός χαροκαμένου παντρεμένου π.χ. ο Δαρβίνος ήταν απλά μεθυσμένος και όταν έλεγε ότι σαν άνθρωπος είναι συγγενής με τον πίθηκο εννοούσε την πεθερά του...