Ο τελευταίος των αφισών

[Nelly]

Τότε που έμενα προς τα κει, δεν έχανα αφίσα για αφίσα, αφού περνούσα καθημερινά έξω απ' το Αθήναιον. Έτσι κι αλλιώς, κάθε φορά που περνώ έξω από κινηματογράφο κοιτάζω, αλλά το συγκεκριμένο τετ-α-τετ το απολάμβανα ιδιαιτέρως, αφού κάπου είχα διαβάσει ότι ο άνθρωπος που φιλοτεχνεί τις αφίσες του Αθήναιον είναι ο τελευταίος των Μοϊκανών στο είδος, πράγμα που τον έκανε ακόμη πιο ρομαντικό και συναρπαστικό στα μάτια μου.

Τα πορτραίτα του, άλλοτε επιτυχημένα άλλοτε όχι και τόσο, ήταν καλά δουλεμένα και μελετημένα προσεκτικά. Πρέπει να δούλευε πυρετωδώς, σκεπτόμουν, γιατί οι ταινίες άλλαζαν και η δουλειά ήταν απαιτητική. Δεν ήταν απλά σκίτσα, ήταν στην ουσία οι φωτογραφίες των ηθοποιών αλλά ζωγραφισμένες από την αρχή... έπρεπε να φαίνεται στα πρόσωπά τους ο ρόλος που υποδύονταν και να προδιαθέτουν το θεατή.

Πέρασαν χρόνια... και μόλις χτες, εντόπισα με χαρά ένα άρθρο-αφιέρωμα στον κύριο Βασίλη Δημητρίου, στην ψηφιακή έκδοση του ΒΗΜagazino. Παραθέτω τα βασικά σημεία, όποιος θέλει να το διαβάσει ακέραιο (αξίζει), κλικ.


Ο τελευταίος των αφισών
Στην εποχή του 3D, των mega stars και των multiplex, ο Βασίλης Δημητρίου συνεχίζει να δίνει ανθρώπινο χρώμα στη βιομηχανία του θεάματος.


O Βασίλης Δημητρίου μπροστά σε μια από τις τελευταίες δημιουργίες του, την αφίσα της ταινίας «Αληθινό θράσος» (2010), με τους Τζεφ Μπρίτζες και Ματ Ντέιμον (φωτογραφία: Αγγελος Χριστοφιλόπουλος).


Στο ατελιέ του Βασίλη Δημητρίου καίει μια σόμπα πετρελαίου. Αυτό δεν είναι το μόνο σημείο αναφοράς σε μια πιο παλιά, ξεχασμένη εποχή. Στον τοίχο του μικρού εργαστηρίου είναι κρεμασμένη μια γιγαντοαφίσα της ταινίας «Αληθινό θράσος», πολύ μεγάλη για τα περιορισμένα τετραγωνικά του χαμηλοτάβανου δωματίου, στη σωστή διάσταση όμως (6 x 2,5 μ.) για να αναρτηθεί στη μαρκίζα του σινεμά Αθήναιον στους Αμπελοκήπους. Το κυριότερο, ζωγραφισμένη στο χέρι και μάλιστα με υλικά που δεν προτιμώνται ως μέσα σύγχρονης έκφρασης.

«Σκόνες αγιογραφίας και ψαρόκολλα» αντί για ακρυλικά τα οποία είναι «σκληρά χρώματα, επάνω σε χαρτί του μέτρου» εξηγεί ο Βασίλης Δημητρίου, ο τελευταίος δημιουργός χειροποίητων κινηματογραφικών αφισών όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη.

Με τη σταθερή μουσική υπόκρουση του Τρίτου Προγράμματος, με φόντο τα σύνεργα της δουλειάς, αφίσες, κομμένες φιγούρες της Νικόλ Κίντμαν, της Κάθριν Ζέτα Τζόουνς, αλλά και τεκμήρια του παρελθόντος του ως πρωταθλητή και εν συνεχεία ως προπονητή πυγμαχίας, μιλάει με πολλή αγάπη για τη δουλειά του.

Την «τέχνη» του όπως την προτιμά – και όπως ενδεχομένως να είναι – δεδομένου ότι είναι ο τελευταίος επαγγελματίας ενός είδους που κάποτε ανθούσε και έχει συνδεθεί άρρηκτα με τη γνήσια, την ολοκληρωμένη κινηματογραφική εμπειρία. Πρόθυμος να μοιραστεί τα μυστικά του επαγγέλματος, υποστηρίζει ότι ναι, παίζει ρόλο να σου αρέσει η ταινία όταν κάνεις την αφίσα και ειδικά ο ηθοποιός. «Αν δεν σου αρέσει ο ηθοποιός, όσο και να προσπαθείς δεν βγαίνει με τίποτε».

Γέννημα θρέμμα της Κυψέλης, ο Δημητρίου έμαθε αυτήν την τέχνη από τα 14 του. «Είχαμε έναν θερινό κινηματογράφο, το Αττικόν Κυψέλης. Ημασταν πιτσιρικάδες. Θέλαμε να δούμε σινεμά, λεφτά δεν υπήρχαν. Βλέπαμε ταινίες από τα δέντρα πλάι στη μάντρα του κινηματογράφου. Μας τσάκωσαν, τις φάγαμε, αλλά ένας είπε: “Αν θέλεις να βλέπεις ταινίες, να έρχεσαι να κάνεις καμιά δουλειά”».

Επειτα από κάμποσες αγγαροδουλειές, πήρε να ζωγραφίσει στο πίσω μέρος της χαρτονένιας επιγραφής της ταινίας τα πρόσωπα των ηθοποιών που έβλεπε στις φωτογραφίες. «Με είδε ο μηχανικός και λέει: “Εσύ είσαι καλός!”. Με πήγαν να μαθητεύσω δίπλα σε έναν ζωγράφο αφίσας.

Ηθελα πολύ να γίνω ζωγράφος, αν και η μητέρα μου πίστευε ότι οι ζωγράφοι πεθαίνουν στην ψάθα. Με ήθελε χασάπη. Με φαντάζεσαι χασάπη;». Η δεύτερη μαθητεία του ήταν στο πλευρό του Βικέντιου Μπέκνερ, ο οποίος «ήταν άφταστος στα γράμματα αφίσας».

Η πρώτη του ανάθεση για μια αφίσα εξ ολοκλήρου δική του έγινε από το σινεμά Αστορ.

Σήμερα είναι ο απόλυτος, αν και μοναχικός βασιλιάς της χειροποίητης κινηματογραφικής αφίσας. Στα ακμαιότατα 75 του, δουλεύει ακόμη, αλλά εδώ και έναν χρόνο μόνο για το Αθήναιον.

[vgiagias]

Επειδή έχω ασχοληθεί με το θέμα αυτό παλαιότερα, οι άλλοι δυο καλλιτέχνες που δεν ευρίσκονται πλέον στην ζωή, ήσαν Σπύρος Κοντούτσης και Σόλων Φύτρος