Acrobase  

Καλώς ήρθατε στην AcroBase.
Δείτε εδώ τα πιο πρόσφατα μηνύματα από όλες τις περιοχές συζητήσεων, καθώς και όλες τις υπηρεσίες της AcroBase.
H εγγραφή σας είναι γρήγορη και εύκολη.

Επιστροφή   Acrobase > Πολιτιστικά > Λογοτεχνία
Ομάδες (Groups) Τοίχος Άρθρα acrobase.org Ημερολόγιο Φωτογραφίες Στατιστικά

Notices

Δεν έχετε δημιουργήσει όνομα χρήστη στην Acrobase.
Μπορείτε να το δημιουργήσετε εδώ

Απάντηση στο θέμα
 
Εργαλεία Θεμάτων Τρόποι εμφάνισης
  #1  
Παλιά 03-03-08, 10:13
Το avatar του χρήστη Xenios
Xenios Ο χρήστης Xenios δεν είναι συνδεδεμένος
Administrator
 

Τελευταία φορά Online: 12-11-16 11:12
Φύλο: Άντρας
Η περιπέτεια της γραφής και της ανάγνωσης

Πριν λίγο καιρό έπεσε στα χέρια μου ένα βιβλίο που μου άρεσε πολύ. Ήθελα πολύ καιρό να σας γράψω κάτι γι' αυτό, αλλά μ' εβγαλε από τον κόπο η χθεσινή Καθημερινή

Ο πολιτισμός μας μέσα από τους κυριότερους σταθμούς στην εξέλιξη των γραφικών συστημάτων
Αντριου Ρόμπινσον
Ιστορία της γραφής
Αλφάβητα, Ιερογλυφικά, Εικονογράμματα
μετ.: Ζωή Κ. Μπέλλα
εκδ. Polaris, 2007, σελ. 232

Εχουν περάσει τριάντα πέντε χρόνια από τότε που ο Ρολάν Μπαρτ έχτιζε το εγκώμιο ενός αντιήρωα: του αναγνώστη ενός κειμένου. «Η σύγχυση των γλωσσών» έγραφε «δεν είναι πια τιμωρία, το υποκείμενο φτάνει στην ηδονή με τη συνοίκηση των γλωσσών, που λειτουργούν πλάι πλάι: το απολαυστικό κείμενο είναι η Βαβέλ ευτυχισμένη». Πίσω βέβαια από αυτήν την ιδέα βρίσκεται ο γραφέας και η γλώσσα. Η ιστορία της γραφής. Η ιστορία, όμως, θέτει και τα ερωτήματά της. Βρίσκονται σε σωστό δρόμο οι απαιτήσεις μας για τις δυνατότητες του αλφαβήτου; Θα ήταν αποτελεσματικότερες η γραφή και η ανάγνωση αν οι αλφαβητικές γραφές περιείχαν περισσότερα λογογράμματα, ολόκληρες λέξεις, όπως η κινεζική, η ιαπωνική γραφή και τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά; Γιατί να έχουμε μια ηχητική γραφή; Και τι σχέση έχει ο ήχος με την πραγματική διαδικασία της γραφής και της ανάγνωσης;

Παγκόσμια επικοινωνία

Μια προσεκτική παρατήρηση γύρω μας πείθει για την επιστροφή των «ιερογλυφικών»: σε αυτοκινητόδρομους, σε αεροδρόμια, χάρτες, μετεωρολογικά δελτία, ετικέτες ενδυμάτων, σε Η/Υ και σε ηλεκτρονικά προϊόντα συμπεριλαμβανομένου και του πληκτρολογίου. Αντί για τη φράση «κινήστε τον δρομέα δεξιά» υπάρχει ένα απλό βέλος που δείχνει την κατεύθυνση. Ιερογλυφικά μας λένε πού βρίσκεται ο πλησιέστερος τηλεφωνικός θάλαμος, ποιος δρόμος είναι για δίκυκλα ή φορτηγά, αν θα βρέξει αύριο, πώς πρέπει να πλύνουμε ένα ρούχο κ.λπ. Μερικοί, αρχής γενομένης από τον φιλόσοφο και μαθηματικό Λάιμπνιτς τον 17ο αιώνα, φαντάζονται ότι μπορούμε να εφεύρουμε μια ολόκληρη γραπτή γλώσσα για παγκόσμια επικοινωνία, ανεξάρτητη από κάθε ομιλουμένη, εξαρτώμενη μόνο από βασικές έννοιες μιας υψηλού επιπέδου φιλοσοφικής, πολιτικής κι επιστημονικής επικοινωνίας. Εάν η μουσική και τα μαθηματικά μπορούν να το πετύχουν, σκέφτονται, γιατί να μην ισχύει και γενικότερα;

Το βιβλίο δείχνει γιατί ένα τέτοιο όνειρο, με τον τρόπο που διατυπώνεται, αποτελεί μια λογογραφική ουτοπία. Μια εικόνα όχι μόνο δεν αξίζει χίλιες λέξεις, αλλά συχνά απαιτούνται χίλιες λέξεις για να την εξηγήσεις. Γραφή και ανάγνωση είναι αναπόσπαστα δεμένες με τον λόγο, είτε κινούμε τα χείλη μας είτε όχι. Οι κινεζικοί χαρακτήρες δεν μιλούν απευθείας στο μυαλό χωρίς τη μεσολάβηση του ήχου. Δεν το κατορθώνουν ούτε τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά, παρόλη την ομορφιά των συμβόλων τους.

Το «γράμμα» του Αριστοτέλη

Ο Αριστοτέλης ονόμασε τη στοιχειώδη ενότητα λόγου –εννοώντας λόγο προφορικό και γραπτό «γράμμα». Ο Φερντινάν ντε Σοσίρ –πατέρας της σύγχρονης γλωσσολογίας– πρότεινε τη σύγκριση της γλώσσας με ένα φύλλο χαρτιού: «η σκέψη είναι η μονή σελίδα του φύλλου και ο ήχος η ζυγή του σελίδα –δεν μπορούμε να σκίσουμε τη μονή σελίδα χωρίς να σκίσουμε ταυτόχρονα και τη ζυγή– το ίδιο και στη γλώσσα, δεν μπορούμε ν’ απομονώσουμε τον ήχο από τη σκέψη ούτε τη σκέψη από τον ήχο». Μόλις πρόσφατα αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε τις νοητικές διαδικασίες της ομιλίας –καταλαβαίνουμε ακόμα λιγότερα για τις διαδικασίες της ανάγνωσης και της γραφής, αλλά μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τούτο: η γραφή δεν μπορεί να διαχωριστεί από την ομιλία– οι λέξεις και οι χαρακτήρες που σχηματίζουν τις λέξεις, εμπλέκουν και τα δύο, και ήχους και σημεία.

Ο συγγραφέας Αντριου Ρόμπινσον εξηγεί τις διασυνδέσεις ανάμεσα στον ήχο, το σύμβολο και τη γραφή, σ’ ένα συναρπαστικό κείμενο με πλούσια εικονογράφηση. Το βιβλίο –μια επίτομη εγκυκλοπαίδεια της γραφής– διαβάζεται ευχάριστα (με τις φροντίδες της μεταφράστριας Ζωής Μπέλλα και του επιμελητή Δημ. Αρμάου), παραμένοντας παράλληλα ένα αξιόπιστο βιβλίο αναφοράς. Παρουσιάζει τα κυριότερα συστήματα γραφής του κόσμου, από τη σφηνοειδή και τα ιερογλυφικά των Αιγυπτίων και των Μάγια έως τα αλφάβητα και τα γραφικά συστήματα της Κίνας και της Ιαπωνίας και από τις Γραμμικές Γραφές Α και Β έως τις γραφές των Τσερόκι ή τη ρουνική. Διαπραγματεύεται την ιστορία της αποκρυπτογράφησης αρκετών μνημείων, όπως είναι η Στήλη της Ροζέτας –κλειδί για την αποκρυπτογράφηση των αιγυπτιακών ιερογλυφικών– ο κώδικας νόμων του Χαμουραμπί στον περίφημο μαύρο βασάλτη, ο κώδικας της Δρέσδης, κλειδί για την αποκρυπτογράφηση της γραφής των Μάγια, οι πινακίδες της Κνωσού, τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας κ.ά., μαζί με την περιπέτεια των πιονιέρων της αποκρυπτογράφησης. Το κεφάλαιο σε γραφές που αντιστέκονται, όπως η Πρωτοελαμιτική (Ιράν - Ιράκ), η Ινδική (Πακιστάν - ΒΔ Ινδία), η «Ψευδοϊερογλυφική» (Λίβανος) η Γραμμική Α (Κρήτη), η Ετρουσκική (Β. Ιταλία) κ.ά., εγείρει το προκλητικό ερώτημα: θα σπάσουν κάποτε αυτοί οι κώδικες και τι θα μας πουν; Παρουσιάζει, επίσης, όλες τις πρόσφατες ανακαλύψεις και τα ερωτήματα που αναπροσανατολίζουν τη γνώση μας για την ιστορία της γραφής. Κάνει λόγο για την τεχνολογική επανάσταση και για το πώς, παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις, δεν έμελλε να σημάνει την εξαφάνιση του τυπωμένου βιβλίου. Καταλήγει, τέλος, στο εξής εκπληκτικό συμπέρασμα: ο τρόπος που γράφουμε σήμερα δεν είναι κατ’ ουσίαν διαφορετικός από εκείνον των αρχαίων Αιγυπτίων. Αυτή είναι η απλή –και απροσδόκητη– ιδέα του βιβλίου.

Σχόλιο : Αξίζει να το διαβάσετε.
__________________
όταν γράφεται η ιστορία της ζωής σου,
μην αφήνεις κανέναν να κρατάει την πένα
Απάντηση με παράθεση
Οι παρακάτω χρήστες έχουν πει 'Ευχαριστώ' στον/στην Xenios για αυτό το μήνυμα:
irisiliofeggari (29-06-09)
Απάντηση στο θέμα


Συνδεδεμένοι χρήστες που διαβάζουν αυτό το θέμα: 1 (0 μέλη και 1 επισκέπτες)
 
Εργαλεία Θεμάτων
Τρόποι εμφάνισης

Δικαιώματα - Επιλογές
You may not post new threads
You may not post replies
You may not post attachments
You may not edit your posts

BB code is σε λειτουργία
Τα Smilies είναι σε λειτουργία
Ο κώδικας [IMG] είναι σε λειτουργία
Ο κώδικας HTML είναι σε λειτουργία

Που θέλετε να σας πάμε;


Όλες οι ώρες είναι GMT +3. Η ώρα τώρα είναι 14:56.



Forum engine powered by : vBulletin Version 3.8.2
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.